• Home
• Canon Text
• देवनागरी
• शास्त्रपिटक
• मध्यमक
• दुःखपरीक्षा द्वादशमं प्रकरणम्

दुःखपरीक्षा द्वादशमं प्रकरणम्

Technical Details

१२

दुःखपरीक्षा द्वादशमं प्रकरणम्।



स्वयं कृतं परकृतं द्वाभ्यां कृतमहेतुकम्।

दुःखमित्येक इच्छन्ति तच्च कार्यं न युज्यते॥१॥



स्वयं कृतं यदि भवेत्प्रतीत्य न ततो भवेत्।

स्कन्धानिमानमी स्कन्धाः संभवन्ति प्रतीत्य हि॥२॥



यद्यमीभ्य इमेऽन्ये स्युरेभ्यो वामी परे यदि।

भवेत्परकृतं दुःखं परैरेभिरमी कृताः॥३॥



स्वपुद्नलकृतं दुःखं यदि दुःखं पुनर्विना।

स्वपुद्गलः स कतमो येन दुःखं स्वयं कृतम्॥४॥



परपुद्गलजं दुःखं यदि यस्मै प्रदीयते।

परेण कृत्वा तद्दुःखं स दुःखेन विना कुतः॥५॥



परपुद्गलजं दुःखं यदि कः परपुद्गलः।

विना दुःखेन यः कृत्वा परस्मै प्रहिणोति तत्॥६॥



स्वयंकृतस्याप्रसिद्धेर्दुःखं परकृतं कुतः।

परो हि दुःखं यत्कुर्यात्तत्तस्य स्यात्स्वयं कृतम्॥७॥



न तावत्स्वकृतं दुःखं न हि तेनैव तत्कृतम्।

परो नात्मकृतश्चेत्स्याद्दुःखं परकृतं कथम्॥८॥



स्यादुभाभ्यां कृतं दुःखं स्यादेकैककृतं यदि।

पराकारास्वयंकारं दुःखमहेतुकं कुतः॥९॥



न केवलं हि दुःखस्य चातुर्विध्यं न विद्यते।

बाह्यानामपि भावानां चातुर्विध्यं न विद्यते॥१०॥